Duże straty mogą zacząć się od małych błędów
Cukrzyca jest chorobą, która przyczynia się do największej liczby diagnozowanych ran przewlekłych. (1)
Częstość występowania cukrzycy na świecie wzrasta z każdym rokiem. Wzrost ten jest tak szybki, że cukrzyca jest obecnie uważana przez Światową Organizację Zdrowia (WHO) za globalną, szybko rozwijającą się epidemię (2).
Osoby z cukrzycą (2,3)
537 milionów ludzi na całym świecie choruje na cukrzycę
Konsekwencje cukrzycy wykraczają poza zaburzenia metaboliczne. Brak równowagi czynników miejscowych i ogólnoustrojowych opóźnia, a nawet przerywa bardzo złożony i dynamiczny proces gojenia się ran, przy zwiększonej podatności na infekcje bakteryjne. 3,4
Osoby z cukrzycą są szczególnie podatne na rozwój pewnego rodzaju przewlekłej rany znanej jako owrzodzenie cukrzycowej choroby stóp (CCHS),1 przy czym infekcja jest najczęstszym, najcięższym i najbardziej kosztownym powikłaniem, z wysokim ryzykiem śmiertelności i zachorowalności z powodu amputacji kończyny dolnej. 5
Szacuje się, że spośród 537 milionów ludzi z cukrzycą na świecie, u 19% do 34% w ciągu życia rozwinie się cukrzycowa choroba stóp. Około 20% osób, u których rozwinie się CHCS, będzie wymagało amputacji kończyny dolnej, niewielkiej (poniżej kostki), dużej (powyżej kostki) lub obu, a 10% umrze w ciągu 1 roku od pierwszej diagnozy CHCS. 6
Powstawanie owrzodzenia i droga do amputacji kończyny dolnej w CCHS
Na podstawie McDermott K, Fang M, Boulton AJM, Selvin E, Hicks CW. Etiology, Epidemiology, and Disparities in the Burden of Diabetic Foot Ulcers. Diabetes Care. 2023;46(1):209-221. doi:10.2337/dci22-0043.
Dlaczego owrzodzenia CHCS się nie goją?
Brak równowagi czynników miejscowych i ogólnoustrojowych opóźnia, a nawet przerywa bardzo złożony i dynamiczny proces gojenia rany, przy zwiększonej podatności na infekcje bakteryjne. 3,4
Połączenie infekcji bakteryjnej i formowania biofilmu dodatkowo komplikuje mikrośrodowisko rany:
- Infekcja jest dobrze znanym czynnikiem krytycznym dla niegojącej się i uporczywej cykrzycowej choroby stóp. 1,5,7
- Biofilm jest jednym z głównych powodów, dla których CCHS jest tak trudna do wyleczenia, sprzyja wystąpieniu zapalenia, brakowi odpowiedzi na mechanizmy obronne gospodarza i opcje leczenia, co może prowadzić do postępu choroby i przewlekłości. 2
Na podstawie Da Silva J, Leal EC, Carvalho E, Silva EA. Innovative Functional Biomaterials as Therapeutic Wound Dressings for Chronic Diabetic Foot Ulcers. Int J Mol Sci. 2023;24(12):9900. Published 2023 Jun 8. doi:10.3390/ijms24129900.
Jakie jest obciążenie związane z CCHS?
W związku ze słabymi wynikami klinicznymi i długoterminowym wpływem na chorobowość, śmiertelność i jakość życia (QoL)8 , cukrzycowa choroba stóp stanowi poważny problem dla ochrony zdrowia, powodujący znaczne obciążenie kliniczne i ekonomiczne dla społeczeństwa. 7
- Ryzyko zgonu w czasie 5 lat u pacjenta z CHCS jest 2,5 razy wyższe niż ryzyko u pacjenta z cukrzycą, który nie ma owrzodzenia stopy. 9,10
- Co 20 sekund u pacjenta z cukrzycą wykonywana jest amputacja. 7 Przegląd piśmiennictwa2 wskazuje, że amputacja kończyny dolnej ma większy negatywny wpływ na jakość życia pacjenta niż jakiekolwiek inne powikłanie cukrzycy, takie jak niewydolność nerek lub utrata wzroku. Z amputacją ściśle powiązana jest depresja i lęk i mają one znaczący wpływ na życie pacjenta.
- U 40% pacjentów dochodzi do nawrotu w ciągu 1 roku po wygojeniu owrzodzenia, prawie u 60% w ciągu 3 lat, a u 65% w ciągu 5 lat. 11
- 16,8 miliona lat przeżytych z niepełnosprawnością (YLDs) (2,07% globalnych YLDs) wynikało z powikłań cukrzycowej choroby stóp w 2016 roku, w tym 2,5 miliona z CCHS, 1,1 miliona z amputacji bez protezy i 0,4 miliona z amputacji z protezą. 7,12
Postępowanie w przypadku cukrzycowej choroby stóp powinno mieć na celu promowanie szybkiego i całkowitego zamknięcia rany, zminimalizowanie ryzyka powikłań owrzodzenia i przywrócenie jakości życia pacjenta. 13,14
1Malone-Povolny MJ, Maloney SE, Schoenfisch MH. Nitric Oxide Therapy for Diabetic Wound Healing. Adv Healthc Mater. 2019;8(12):e1801210. doi:10.1002/adhm.201801210.
2Afonso, A.C., Oliveira, D., Saavedra, M.J., Borges, A., Simões, M. Biofilms in Diabetic Foot Ulcers: Impact, Risk Factors and Control Strategies. Int J Mol Sci. 2021, 22, 8278. https://doi.org/10.3390/ ijms22158278.
3Darwitz BP, Genito CJ, Thurlow LR. Triple threat: how diabetes results in worsened bacterial infections. Infect Immun. Published online March 25, 2024. doi:10.1128/iai.00509-23.
4Da Silva J, Leal EC, Carvalho E, Silva EA. Innovative Functional Biomaterials as Therapeutic Wound Dressings for Chronic Diabetic Foot Ulcers. Int J Mol Sci. 2023;24(12):9900. Published 2023 Jun 8. doi:10.3390/ijms24129900.
5Pouget C, Dunyach-Remy C, Pantel A, et al. Alternative Approaches for the Management of Diabetic Foot Ulcers. Front Microbiol. 2021;12:747618. Published 2021 Oct 5. doi:10.3389/fmicb.2021.747618.
6McDermott K, Fang M, Boulton AJM, Selvin E, Hicks CW. Etiology, Epidemiology, and Disparities in the Burden of Diabetic Foot Ulcers. Diabetes Care. 2023;46(1):209-221. doi:10.2337/dci22-0043.
7Edmonds ME, Manu C, Prashanth Vas. The current burden of diabetic foot disease. Journal of Clinical Orthopaedics and Trauma. 17;(2021):88-93.
8Edmonds ME, Bodansky HJ, Boulton AJM, Chadwick PJ, Dang CN, D‘Costa R, Johnston A, Kennon B, Leese G, Rajbhandari SM, Serena TE, Young MJ, Stewart JE, Tucker AT, Carter MJ. Multicenter, randomized controlled, observer-blinded study of a nitric oxide generating treatment in foot ulcers of patients with diabetes-ProNOx1 study. Wound Repair Regen. 2018 Mar;26(2):228-237. doi: 10.1111/wrr.12630. Epub 2018 Jul 17. PMID: 29617058.
9Walsh JW, Hoffstad OJ, Sullivan MO, et al. Association of diabetic foot ulcer and death in a population-based cohort from the United Kingdom. Diabet Med. 2016;33(11):1493-1498. doi:10.1111/ dme.13054.
10Lu Q, Wang J, Wie X, Wang G, Xu Y. Risk factors for major amputation in Diabetic Foot Ulcer patients. Diabetes, Metabolic Syndrome and Obesity: Targets and Therapy 2021:14.
11Armstrong DG, Boulton AJM, Bus SA. Diabetic foot ulcers and their recurrence. N Engl J Med. 2017;376:2367e2375.
12Zhang Y, Lazzarini PA, McPhail SM, van Netten JJ, Armstrong DG, Pacella RE. Global disability burdens of diabetes-related lower-extremity complications in 1990 and 2016. Diabetes Care. 2020 May;43(5):964e974. https://doi.org/ 10.2337/dc19-1614. Epub 2020 Mar 5. PMID: 32139380.
13Frykberg RG. Diabetic foot ulcers: pathogenesis and management. Am Fam Physician 2002;66:1655-1662.
14Guest JF, Fuller GW, Vowden P. Diabetic Foot Ulcer management in clinical practice in the UK: costs and outcomes. Int Wound J. 2018;15:43-52.
Niewidzialna przeszkoda w gojeniu
Jednym z głównych powodów, dla których rany są tak trudne do wygojenia, jest obecność biofilmu, który wpływa na wszystkie fazy gojenia rany i jest uważany za niezależny czynnik opóźniający normalne gojenie ran.
Co by było, gdybyś mógł powiedzieć NIE biofilmowi?
Zwalczanie biofilmu w ramach leczenia infekcji jest wyzwaniem. Specyficzne właściwości tlenku azotu (NO) sprawiają, że jest on obiecującym środkiem przeciwdrobnoustrojowym, wspomagającym gojenie się ran.